Wat kunt u doen wanneer een afspraak niet wordt nagekomen? Wat zijn de verschillen bij een resultaats- en een inspanningsverplichting?
Afspraken worden in de regel gemaakt met het doel dat deze worden nagekomen. Helaas komt het regelmatig voor dat dit niet gebeurt. De ene keer maakt het niet zo uit, de andere keer zijn de gevolgen groot. Voor die gevallen is het belangrijk adequaat op te treden. Welke stappen u moet zetten, hangt af van de situatie.
Stap 1: Een resultaats- of een inspanningsverbintenis?
In de eerste plaats moet duidelijk zijn welke prestatie de andere partij had moeten leveren. Het maakt een groot verschil of er een inspanningsverbintenis of een resultaatsverbintenis is.
Moest een bepaald resultaat zijn bereikt (bijvoorbeeld: een muziekstuk moet zijn gecomponeerd)? Dan is er sprake van een resultaatsverbintenis. Is dat muziekstuk niet op tijd af? Dan is er sprake van een tekortkoming.
Soms hoeft niet een specifiek resultaat te worden geleverd, maar moet een partij alleen zijn/haar best te doen om iets voor elkaar te krijgen. Dan is er sprake van een inspanningsverbintenis. Is het componeren van het muziekstuk een inspanningsverbintenis? Dan hoeft de componist zich er alleen voldoende voor inspannen om het op tijd af te krijgen. Of het wel of niet af is, is niet doorslaggevend.
Stap 2: Een tekortkoming?
Of er sprake is van een (dreigende) tekortkoming, hangt af van de afspraken. Wat moet/moest worden gepresteerd? Wanneer dat duidelijk is, kan worden bepaald of de afspraak al dan niet is nagekomen.
Resultaatsverbintenis
Situatie 1: de afspraak over het componeren van het muziekstuk is een resultaatsverbintenis. Is het muziekstuk niet op het afgesproken moment klaar? Dan is er sprake van een tekortkoming. Het is meestal relatief gemakkelijk vast te stellen of de afspraak is nagekomen.
Inspanningsverbintenis
Situatie 2: de afspraak over het componeren van het muziekstuk is een inspanningsverbintenis. Is het muziekstuk niet op het afgesproken moment klaar? Dan is er alleen sprake van een tekortkoming indien de componist zich er onvoldoende voor heeft ingespannen om het stuk op tijd af te hebben. Of iemand zich voldoende heeft ingespannen om een bepaald resultaat te behalen, kan lastiger zijn om vast te stellen. Dat het resultaat niet is bereikt, betekent op zich niet dat de ander zich er onvoldoende voor heeft ingespannen.
Stap 3: Welke mogelijkheden heeft u?
De mogelijkheden die u heeft, hangen onder meer af van de vraag of de andere partij haar verplichting nog kan nakomen. Dit is niet verschillend voor resultaats- en inspanningsverbintenissen. Zijn er meerdere mogelijkheden? Dan bent u in beginsel vrij in uw keuze. U mag daarbij echter niet zonder meer de gerechtvaardigde belangen van de andere partij uit het oog verliezen
A. Nakoming
Is het op zich mogelijk voor de andere partij om haar verplichtingen na te komen? Dan kunt u dit eisen. Is het tijdelijk niet mogelijk? Dan kunt u eisen dat nakoming alsnog gebeurt zodra dit weer mogelijk is.
B. Schadevergoeding
Lijdt u schade doordat uw contractspartij zijn/haar afspraken niet nakomt? Dan kunt u veelal schadevergoeding vorderen. Let op: in sommige gevallen moet u daarvoor nog wel aan bepaalde voorwaarden voldoen, zoals bijvoorbeeld een ingebrekestelling uitbrengen. Dit is een aanmaning waarbij de andere partij eerst nog een redelijke termijn krijgt om aan haar verplichtingen te voldoen. Is er sprake van overmacht bij uw contractspartij? Dan is schadevergoeding in beginsel niet mogelijk.
C. Opschorten van uw eigen verplichtingen
Moet u op grond van de overeenkomst zelf ook aan bepaalde verplichtingen voldoen? Dan kunt u deze mogelijk opschorten. Dat betekent dat u dit uitstelt totdat de andere partij alsnog aan haar verplichtingen heeft voldaan. Hiervoor gelden wel bepaalde voorwaarden.
Wanneer is opschorting in veelal niet toegestaan? Wanneer de andere partij niet meer in staat zal zijn aan haar eigen verplichtingen te voldoen. Uitstel is dan immers zinloos. U heeft dan wel andere mogelijkheden, zoals het ontbinden van de overeenkomst. Er zijn echter omstandigheden waarin opschorting ook in deze situaties toch mogelijk is.
D. Ontbinden van de overeenkomst
Tot slot heeft u de mogelijkheid de overeenkomst te ontbinden. Het gevolg hiervan is dat de overeenkomst ophoudt te bestaan. Indien uw contractspartij nog wel in staat is om de prestatie te leveren, dan moet de andere partij eerst in verzuim zijn. Soms is daarvoor een ingebrekestelling nodig, zoals hiervoor beschreven.
Welke keuze?
Wat in een bepaalde situatie de beste keuze is, hangt af van alle omstandigheden. Het belangrijkste is dat u alert bent en actie onderneemt.
Tip
Zorg dat het duidelijk is wat uw contractspartij precies moet doen: moet deze een resultaat of een inspanning leveren? Richt verder uw afspraken zo in dat u zoveel mogelijk mogelijkheden heeft wanneer uw contractspartij tekort schiet.
Heeft u vragen?
Vraagt u zich af of u of er sprake is van een inspannings- of een resultaatsverplichting? Of wilt u weten hoe u in een bepaalde situatie het best kan reageren? Wij helpen u graag. Neem dan vrijblijvend contact op met Cathelijne Elassaiss-Schaap via elassaiss@elassaiss.nl of via 0344 – 227 030.
Wilt u meer lezen over dit onderwerp?
In het artikel “Een inspanningsverplichting of een resultaatsverplichting: het verschil” leest u wat de verschillen tussen deze twee soorten verplichtingen zijn en lichten we toe wat de relevantie daarvan is.